‘Αρθρο του αναπτυξιακού ψυχολόγου Peter Gray
Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαΐου-Ιουνίου 2020 στο περιοδικό Harvard Magazine προκάλεσε σοκ στην κοινότητα του homeschooling. Το άρθρο έχει τίτλο “Οι κίνδυνοι της κατ’οίκον εκπαίδευσης”, και στην κορυφή του βρίσκεται το σκίτσο ενός μοναχικού κοριτσιού που κοιτάζει έξω από τα σφραγισμένα παράθυρα του μικροσκοπικού σπιτιού του. Ένας από τους τοίχους έχει βιβλία με τίτλους “Ανάγνωση, Γραφή, Αριθμητική και” Αγία Γραφή.” Αυτό που βλέπει έξω είναι παιδιά – πιθανώς παιδιά δημόσιου σχολείου – να παίζουν χαρούμενα.
Στη συνέχεια, το άρθρο συνοψίζει την άποψη της Elizabeth Bartholet, καθηγήτριας Νομικής του Χάρβαρντ, που υποστηρίζει ότι η κατ ‘οίκον εκπαίδευση πρέπει είτε να απαγορευτεί είτε να ρυθμιστεί αυστηρά. Το άρθρο παρερμηνεύει τόσο πολύ την έννοια της κατ ‘οίκον εκπαίδευσης που, σε άλλη περίπτωση, θα νόμιζα ότι ήταν σατιρικό. Έτσι, αποφάσισα να διαβάσω τις 80 σελίδες του άρθρου ” Homeschooling: Parents’ Rights Absolutism vs. Child Rights to Education and Protection.”, που δημοσίευσε η Bartholet στο Arizona Law Review.
Πριν συνοψίσω τι συμβαίνει με τα επιχειρήματα της Bartholet, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω συμφωνώντας μαζί της σε ένα σημείο. Είναι απολύτως αληθές ότι ορισμένοι γονείς που παραμελούν σοβαρά ή κακομεταχειρίζονται τα παιδιά τους χρησιμοποιούν το homeschooling ως κάλυψη. Η κακοποίηση των παιδιών είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα και πιστεύω, όπως και η Bartholet, ότι το κράτος έχει υποχρέωση να προστατεύει τα παιδιά. Τα κράτη πρέπει να έχουν σαφείς και εύλογους ορισμούς της κακοποίησης και των μέσων επιβολής των νόμων κατά αυτής, σε όλες τις οικογένειες, είτε πρόκειται για οικογένειες κατ ‘οίκον εκπαίδευσης, είτε δημόσιας εκπαίδευσης είτε ιδιωτικής . Αλλά εκεί τελειώνει η συμφωνία μου με την Bartholet.
Επέλεξα να οργανώσω τα επιχειρήματα μου εναντίον αυτών της Bartholet εστιάζοντας σε τρεις όρους που χρησιμοποιεί στον τίτλο του άρθρου της: δικαιώματα παιδιών, προστασία των παιδιών και εκπαίδευση.
Η Bartholet, χωρίς καμία ειρωνεία, υποστηρίζει ότι τα παιδιά έχουν το δικαίωμα στην υποχρεωτική εκπαίδευση που επιβάλλει η κυβέρνηση. Σκεφτείτε το λίγο. Ένα δικαίωμα που δεν μπορούν να αρνηθούν. Ένα τέλειο παράδειγμα οργουελικών διφορούμενων λόγων. Κατά κάποιο τρόπο, σύμφωνα με τη λογική της Bartholet, ένα κράτος που αναγκάζει τα παιδιά να φοιτήσουν στα κρατικά σχολεία σέβεται τα δικαιώματα των παιδιών, αλλά μια οικογένεια που προσφέρει στο παιδί την επιλογή της κατ ‘οίκον εκπαίδευσης δεν το σέβεται.
Το Νομοσχέδιο των Δικαιωμάτων του Συντάγματος των ΗΠΑ σχεδιάστηκε για να εγγυηθεί δικαιώματα όπως η ελευθερία του λόγου, η ελευθερία του τύπου, η ελευθερία του συνέρχεσθαι . Όλα αυτά τα δικαιώματα παραβιάζονται για τα παιδιά του σχολείου. Η ελευθερία είναι το βασικό δικαίωμα, και οι άλλες ελευθερίες συσχετίζονται με αυτήν. Η πέμπτη τροποποίηση στο νομοσχέδιο για τα δικαιώματα αναφέρει, “κανένα άτομο δεν θα στερηθεί την ελευθερία χωρίς τη χρήση της νομικής οδού.” Πουθενά στο Σύνταγμα, ή οπουδήποτε αλλού στο νόμο που γνωρίζω, δεν υπάρχει η δήλωση ότι ένα παιδί δεν είναι άτομο. Ωστόσο, τα παιδιά στερούνται συστηματικά την ελευθερία χωρίς τη δέουσα διαδικασία του νόμου όταν στέλνονται χωρίς την θέλησής τους στο σχολείο.
Είναι προφανές ότι η υποχρεωτική εκπαίδευση (που σημαίνει κυριολεκτικά αναγκαστική εκπαίδευση) είναι μια επίθεση στην ελευθερία των παιδιών. Τα παιδιά υποχρεούνται να πάνε στο σχολείο και εκεί δεν είναι ελεύθερα. Τους λένε ακριβώς πού πρέπει να είναι και τί πρέπει να κάνουν, σχεδόν κάθε στιγμή. Η ελευθερία του λόγου και της συνάθροισης είναι κατηργημένες · δεν έχουν λόγο στην διαμόρφωση των κανόνων που πρέπει να ακολουθούν. Και όταν κατηγορούνται για παραβίαση κανόνων, δεν υπάρχει κατάλληλη νομική διαδικασία για τον προσδιορισμό της ενοχής ή της αθωότητας τους ή ποιά θα είναι η τιμωρία τους.
Μερικές φορές οι άνθρωποι λένε ότι η εμπειρία ενός παιδιού στο σχολείο μοιάζει με του ενήλικα στον χώρο εργασίας του. Αλλά αυτό είναι αυταπάτη. Μια δουλειά μπορεί να μοιάζει με φυλακή για ορισμένους ενήλικες, αλλά οι ενήλικες δεν υποχρεώνονται από το νόμο να εργαστούν εκεί, ενώ είναι πάντα ελεύθεροι να παραιτηθούν. Η αθέλητη εργασία είναι παράνομη για τους ενήλικες και ονομάζεται δουλεία.
Δεν γνωρίζω κανέναν ενήλικα που θα δεχόταν πρόθυμα μια δουλειά στην οποία θα ήταν τόσο στενά ελεγχόμενος, όπως τα παιδιά στο σχολείο. Μια δουλειά όπου δεν μπορείς να μιλήσεις με τους συναδέλφους σου, να αφήσεις την θέση σου χωρίς άδεια. Μια δουλειά όπου παρακολουθείσαι συνεχώς, δοκιμάζεσαι και συγκρίνεσαι με τους συναδέλφους σου με τρόπο τέτοιο που φαίνεται σχεδόν σκόπιμα σχεδιασμένος να ντροπιάζει.
Πάνω από έναν αιώνα πριν, απαγορεύσαμε την παιδική εργασία πλήρους απασχόλησης , πιστεύοντας ότι δεν ήταν καλή για τα παιδιά. Αλλά τώρα η σχολική εκπαίδευση έχει γίνει, από άποψη χρόνου, το ισοδύναμο μιας εργασίας πλήρους απασχόλησης και, από άποψη κόπου, κάτι χειρότερο από το είδος της εργασίας πλήρους απασχόλησης που θα υπέμεναν οι ενήλικες.
Και τώρα, ένα άλλο δικαίωμα που νομίζω ότι πρέπει να κατοχυρωθεί: το δικαίωμα του παιδιού να είναι παιδί. Τα παιδιά είναι από τη φύση τους περίεργα και παιχνιδιάρικα. Υπάρχει λόγος για αυτό. Η αυτοκατευθυνόμενη εξερεύνηση και το παιχνίδι είναι ο τρόπος τους για να μαθαίνουν. Τα παιδιά σχεδιάστηκαν από τη φύση για να εκπαιδεύσουν τον εαυτό τους παίζοντας και εξερευνώντας. Και όμως τα σχολεία διέκοψαν αυτούς τους φυσικούς τρόπους μάθησης. Το Homeschooling είναι ένας τρόπος να τους επαναφέρουμε.
Παιδική κακοποίηση
Όπως είπα, εκφράζω τη λύπη μου για την κακοποίηση παιδιών σε όλες τις μορφές και συμφωνώ με την Bartholet ότι χρειαζόμαστε καλύτερη προστασία για την κακοποίηση εντός των οικογενειών. Αυτό που παραβλέπει η Bartholet είναι ότι το ίδιο το σχολείο μπορεί να είναι καταχρηστικό και ότι πολλές οικογένειες που απομακρύνουν τα παιδιά τους από το σχολείο το κάνουν ακριβώς για να τα προστατεύσουν από την κακοποίηση.
Η βλάβη που μπορεί να κάνει η αναγκαστική εκπαίδευση έχει τεκμηριωθεί σε πολλές ερευνητικές μελέτες. Μια τέτοια έρευνα έδειξε, για παράδειγμα, ότι:
(α) τα παιδιά είναι λιγότερο χαρούμενα – πιο ανήσυχα, θυμωμένα και βαριεστημένα – στο σχολείο παρά σε οποιοδήποτε άλλο περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται τακτικά.
(β) όταν οι ενήλικες ερωτούνται για τραυματικές εμπειρίες στην παιδική τους ηλικία, οι συχνότερα αναφερόμενες περιπτώσεις είναι κακοποίηση που συνέβη στο σχολείο, κυρίως από δασκάλους .
(γ) το επίπεδο κορτιζόλης των μαλλιών (ένα μέτρο για το χρόνιο στρες) ήταν σημαντικά υψηλότερο στα παιδιά δύο μήνες μετά την έναρξη του νηπιαγωγείου σε σύγκριση με δύο μήνες πριν ξεκινήσουν.
(δ) οι έφηβοι σχολικής ηλικίας είναι οι πιο αγχωμένοι άνθρωποι στην Αμερική και το 83% από αυτούς ανέφεραν το σχολείο ως σημαντική πηγή του άγχους τους, αν όχι την κύρια πηγή · και
(ε) τα ποσοστά επειγουσών επισκέψεων ψυχικής υγείας, απειλών αυτοκτονίας και πραγματικών αυτοκτονιών για παιδιά σχολικής ηλικίας είναι περίπου δύο φορές υψηλότερα κατά τη διάρκεια μηνών που το σχολείο λειτουργεί απ’ ότι σε περίοδο διακοπών .
Η Bartholet, σε κακώς τεκμηριωμένες ή ατεκμηρίωτες δηλώσεις, ισχυρίζεται ότι οι περισσότερες οικογένειες που κάνουν homeschooling το κάνουν για θρησκευτικούς λόγους (το οποίο υποτίθεται ότι είναι πρόβλημα επειδή εξομοιώνει τη θρησκευτικότητα με τη στενομυαλιά ). Αλλά τα μόνα συστηματικά εθνικά δεδομένα σχετικά με τους λόγους για την κατ ‘οίκον εκπαίδευση δείχνουν ότι ένας πολύ πιο κοινός λόγος είναι η προστασία των παιδιών από βλάβες. Στην πιο πρόσφατη έρευνα σε εθνικό επίπεδο (2016), το Υπουργείο Παιδείας των Η.Π.Α. διαπίστωσε ότι μόνο το 12% των homeschooling οικογενειών ανέφεραν την κατ’ οίκον εκπαίδευση για θρησκευτικούς λόγους. Αντίθετα, το 29% ανέφερε την ανησυχία του για την έλλειψη ασφάλειας στο σχολικό περιβάλλον ως τον πρωταρχικό λόγο και το 74% το ανέφερε ως έναν από τους λόγους. Άλλοι συνηθισμένοι λόγοι που ελέγχθηκαν ήταν οι ειδικές ανάγκες των παιδιών, τις οποίες δεν μπορούσε να καλύψει το σχολείο, καθώς και ασθένειες ή σωματικές αναπηρίες που το σχολείο δεν μπορούσε να υποστηρίξει κατάλληλα.
Με βάση τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία, είναι παράλογο να πιστεύουμε ότι οι συνολικές βλαβερές εμπειρίες των παιδιών θα μειώνονταν αντί να αυξηθούν εάν η κατ ‘οίκον εκπαίδευση θέτονταν εκτός νόμου.
Εκπαίδευση
Η Bartholet, στο άρθρο της, υποστηρίζει ότι ένας τρόπος με τον οποίο η κατ ‘οίκον εκπαίδευση ζημιώνει τα παιδιά είναι η στέρηση της εκπαίδευσης. Υποστηρίζει, ουσιαστικά, ότι εάν επιτρέπεται η κατ ‘οίκον εκπαίδευση, θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο για οικογένειες όπου ένας γονέας έχει τα προσόντα να διδάξει το τυπικό σχολικό πρόγραμμα σπουδών και ότι τα παιδιά που εκπαιδεύονται κατ’ οίκον πρέπει να ελέγχονται τακτικά από το κράτος για να βεβαιώνεται ότι μαθαίνουν το συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών. Προφανώς, για την Bartholet, η εκπαίδευση είναι ό, τι αποφασίζει το κράτος να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα σπουδών του και παιδιά που δεν μαθαίνουν αυτό το πρόγραμμα, δεν λαμβάνουν επαρκή εκπαίδευση.
Τι είναι πραγματικά η εκπαίδευση; Αυτό είναι κάτι που έχω συλλογιστεί πολύ. Η ομάδα μας στο Alliance for Self-Directed Education ορίζει την εκπαίδευση ως εξής: Η εκπαίδευση είναι το άθροισμα όλων όσων μαθαίνει ένα άτομο και που του επιτρέπουν να ζήσει μια ικανοποιητική και με νόημα ζωή. Νομίζω ότι είναι ένας πολύ ουσιαστικός, πρακτικός ορισμός. Τώρα, σκεφτείτε ειλικρινά, πόση εκπαίδευση, υπό αυτόν τον ορισμό, παρέχεται στο σχολείο; Και, πόσα από αυτά που υποτίθεται μαθαίνονται στο σχολείο συμβάλλουν σε αυτού του τύπου την εκπαίδευση;
Το πλήθος των γνώσεων και των πολύτιμων δεξιοτήτων στον κόσμο μας αυξάνεται με εκθετικό ρυθμό. Δεν μπορούμε παρά να μάθουμε απειροελάχιστα πράγματα .Γιατί πιστεύουμε ότι όλοι πρέπει να μάθουμε τα ίδια; Είμαστε καλύτεροι όταν έχουμε ποικιλομορφία. Μια ικανοποιητική και ουσιαστική ζωή για το άτομο Α δεν είναι ικανοποιητική και ουσιαστική για το άτομο Β. Τα παραδοσιακά σχολεία δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη αυτές τις διαφορές. Αναγκάζουν τον καθένα να μάθει τα ίδια πράγματα, με τον ίδιο ρυθμό, ανεξάρτητα από το ενδιαφέρον, ανεξάρτητα από την ανάγκη, ανεξάρτητα από τη βλάβη που προκαλείται από την αναγκαστική μάθηση. Η κατ ‘οίκον εκπαίδευση, σωστά, επιτρέπει στα παιδιά να ανακαλύψουν και να επιδιώξουν τα δικά τους ενδιαφέροντα και με αυτόν τον τρόπο να επιτύχουν μια πραγματική εκπαίδευση.
Το συνέδριο κατά του homeschooling, που η Bartholet και οι υποστηρικτές της είχαν προγραμματίσει να πραγματοποιήσουν στο Χάρβαρντ ακυρώθηκε τουλάχιστον προσωρινά. Ελπίζω να αντικατασταθεί από μια διάσκεψη όπου θα κληθούν άνθρωποι από όλες τις πλευρές να συζητήσουν ορθολογικά τα προβλήματα και τα οφέλη της κατ’ οίκον εκπαίδευσης.
Μετάφραση από το πρωτότυπο : Ρηνέτα Κύρογλου
