Αν ο πιο επιεικής χαρακτηρισμός που θα μπορούσε να δοθεί στην παιδαγωγική αξία της βαθμολόγησης των μαθητών τις εποχές του “ζωντανού” σχολείου, θα ήταν μέσα από τη λέξη “παρωχημένη”, τότε πως να τη χαρακτηρίσουμε στην εποχή της τηλεκπαίδευσης; Προσωπικά, προτείνω το χαρακτηρισμό “διεστραμμένη”.
Προκαθορισμένη εκπαιδευτική ύλη που δεν έχει συμφωνηθεί με τη συμμετοχή των πιο άμεσα ενδιαφερομένων, των ίδιων των παιδιών δηλαδή. Αντί να μαθαίνει ο καθηγητής / δάσκαλος μαζί με τα παιδιά, ο καθηγητής / δάσκαλος να μαθαίνει στα παιδιά, λες και μόνο αυτός ξέρει τα πάντα, λες κι αυτά δεν ξέρουν τίποτα. Ή, λες κι αυτός μόνο ξέρει τι θέλουν να μάθουν τα παιδιά, λες και τα παιδιά δεν ξέρουν τι θέλουν να μάθουν. Τυποποιημένος τρόπος διδασκαλίας που συχνά αδιαφορεί για τις διαφορές των ψυχοσυνθέσεων ανάμεσα στους μαθητές. Αποκλεισμός και του ίδιου του καθηγητή / δασκάλου από την επιλογή του τρόπου διδασκαλίας και αξιολόγησης των μαθητών. Φόρτος εργασίας για το σπίτι με αποτέλεσμα να απομένουν λίγες ώρες για να ασχοληθούν τα παιδιά με δραστηριότητες που αγαπάνε.
Μεγάλες οικονομικές διαφορές ανάμεσα στις οικογένειες που δεν επιτρέπουν σε όλους τους γονείς να παράσχουν τις ίδιες δυνατότητες απόκτησης γνώσεων στα παιδιά τους, κάτι που αντικατοπτρίζεται στη βαθμολογία τους, και διαχρονική κρατική αδιαφορία για εξάλειψη αυτών των ανισοτήτων. Ενοχοποίηση του μαθητή για τους τυχόν χαμηλούς βαθμούς του ή για την αδιαφορία του στο σχολείο θαρρείς κι είναι μονάχα δική του ευθύνη (που, το πολύ πιο πιθανό είναι να είναι ο λιγότερο υπεύθυνος, αν δεν έχει καμία ευθύνη κιόλας). Μια ολόκληρη προσωπικότητα να στριμώχνεται σε ένα βαθμό, σ’ έναν αριθμό που μας έχει επιβληθεί ότι σημαίνει τα πάντα για το παιδί, το πόσο αξίζει ή αν αξίζει- κι εμείς να έχουμε εσωτερικεύσει αυτήν την άποψη και να την επιβάλουμε, με τη σειρά μας, στα παιδιά.
Έκπτωση της καλλιέργειας σε διαμόρφωση. Της φυσικής δίψας για γνώση σε υποχρέωση (“η δική σου δουλειά είναι το σχολείο”). Της ποιότητας σε ποσότητα. Της υγιούς αμφισβήτησης του ενηλίκου σε φόβο του, με τον εκλογικευμένο μανδύα ενός οφειλόμενου σεβασμού προς τους μεγαλύτερους σε ηλικία.
Της συζήτησης και της διερεύνησης των αιτιών για κάθε αποκλίνουσα συμπεριφορά σε ποινολόγιο όπου η έννοια της ευθύνης του μαθητή έχει συρρικνωθεί στην επιλογή να αποφύγει ή να υποστεί τις προκαθορισμένες από άλλους συνέπειες. Της συνεργασίας και της αλληλεγγύης σε ανταγωνισμό. Της έμπνευσης και της προτροπής σε καταναγκασμό κι επιβράβευση ή τιμωρία. Της ενήλικης καθοδήγησης σε άσκηση εξουσίας προς τη νέα γενιά. Της φυσικής ροπής για κίνηση σε καθηλωτική ακινησία στην καρέκλα. Της φαντασίας σε δεξιότητες που επιτάσσει η αγορά. Της νεανικής ελευθερίας σε μελλοντική ενήλικη υποτακτικότητα.
Όλα αυτά, και πόσα άλλα ακόμα, είναι που έχουν καταστήσει παρωχημένο το εκπαιδευτικό μοντέλο της Ελλάδας, με αποκορύφωμα, την αξιολόγηση των μαθητών μέσα από το βαθμολογικό σύστημα. Και τώρα, που έχει προστεθεί η τηλεκπαίδευση, η απουσία της ζωντανής επικοινωνίας του καθηγητή / δασκάλου με τα παιδιά, τα διαρκή προβλήματα του webex, η όξυνση των ανισοτήτων ανάμεσα στους μαθητές, μαζί με τη διαχρονικά παντελή έλλειψη ίσων και ίδιων ευκαιριών για όλους, τώρα, το αποκορύφωμα είναι η εμμονή για βαθμολόγηση μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Σωστά: όταν δεν ενδιαφέρεσαι να εμπνεύσεις ένα παιδί, τότε το εκφοβίζεις και το ευνουχίζεις.
Τελικά, εκτός από το χαρακτηρισμό “διεστραμμένο”, υπάρχουν κι άλλοι συναφείς: “εμπορευματοποιημένο” και, συμπυκνωμένα: “καπιταλιστικό”
